Şimdi yazının uzunluğuna bakıp da
okumaktan vazgeçersen, - bence- gelmiş geçmiş en çılgın otelcilerden birisinin
akıllara zarar hayat hikayesini ıskalamış olursun ey okur!
Akıllı ol. Belki bu yaşam öyküsünden
senin payına da bir şeyler düşer.
Başlığa bakıp da böyle birisinin
Türkiye’de olabileceğini düşünmediniz umarım. Bizim bu noktalara gelebilmemiz
için 40 fırın ekmek bile yetmez.
Size bundan birkaç yıl önce Norveç’te
gerçekleşen korkunç katliamın hemen ardından, kampın yeniden inşası için 5
milyon Norveç Kronu bağış yapan birisi, diyeyim…
Gerisini de yazıda anlatayım.
Bana, Türkiye’den, 420 milyon dolarlık
otelinin açılışına sürat motoru ile giden, otele birkaç yüz metre kala jetskiye
atlayan, 40 mil
hızla gelip otelin merdivenlerinde jetskiyi parçalayan ve havaya fırlayıp kıç
üstü betona düşen bu işadamının bir benzerini gösterebilir misiniz?
Yetmez!
Bir de bu ‘delilik’ ile Dünya medyasına
manşet olacak…
Hemen ardından bir de twitter
hesabınızdan bunu “ Var mı jetskiden kıç üstü yere düşme atraksiyonunda benimle
yarışacak?” diye duyuracak…
İşte bu delilikleri yapan birisi var.
Norveçli, sıfırdan bir imparatorluk kurmuş adamım Petter Stordalen.
Devamını okuyun bence.. Sıkılmayacağınızı
garanti ederim.
Petter
Stordalen kimdir?
29 Kasım 1962’de Norveç Porsgrunn’da
doğan Petter Anker Stordalen bir yatırımcı, Otelcilik Devi, İnşaatçı ve adanmış
bir çevreci. Forbes 2012 Milyarderler Listesine göre kişisel serveti 1.2 milyar Amerikan Doları. Gayrimenkul stokundan, otellerinden ve alışveriş
merkezlerinden devasa bir gelire sahip olan Stordalen kendine özgü bir
yatırımcı.
Nordic Choice Hotels şirketi bünyesinde
170 oteli bulunan Stordalen 9200’ün üzerinde insan çalıştırıyor. Kariyerinde
başarıya ulaşmasının hemen ardından eşi, çevreciliği ile bilinen Doktor Gunhild
Anker Stordalen ile birlikte bir çok sosyal sorumluluk projesine imza attı.
Destek verdiği hayır işleri arasında çevreci çalışmalar ve 2011 yılında adına
kurduğu Stordalen Vakfı üzerinden bilimsel araştırmalar başta geliyor.
12
yaşında En başarılı çilek tezgahtarı
Stordalen Norveç’in Telemark Bölgesi’nde
Porsgrunn’da doğmuş. Annesinin adı Kari ve Babası Knut ise manav dükkanına
sahipmiş. Stordalen 10 yaşında babasının yanına işe girmiş. 12 yaşına
geldiğinde bölge pazarlarında kendi tezgahını kurup çilek satmaya başlamış.
Kısa sürede zekasını tamamen bu işe yoğunlaştıran Petter 1974 yılında,
Porsgrunns Dagblad isimli yerel gazetede, rakibi olan 50-60 yaşındaki pazarcı
kadınları geçerek ‘Norveç’in En Başarılı
Çilek Satıcısı’ seçilmiş. Liseyi bitirdikten sonra bir yıl için bir pazarlama
kursuna giren Petter, eğitimin sonunda bir süre için babasının manav dükkanını
işletmiş. Bu deneyimin ardından Norveç Pazarlama Okulunun yolunu tutmuş.
Yol
belli oldu; Çılgınca Bir Büyüme
Daha 24 yaşında Norveç’in en büyük
AVM’si, Trondheim kentindeki City Syd’in başına geçen Stordalen böylece ülke
tarihinin en geç AVM Müdürü olarak kayıtlara geçmiş. Burada bir de dedikodunun
hedefi olmuş. İddialara göre Stordalen eğitimini sürdürdüğü Norveç Pazarlama Okulu’ndaki
bitime tezini AVM’deki sekreteri derlemiş ve yazmış. City Syd’de rekor karlara
imza atan Stordalen buradan Atle Brynestad’s Company Made in’de Gayrimenkul
Direktörlüğüne geçmiş. Stordalen
buradaki başarılı performansı ile Trondheim’deki eski Pazar yerinin dönüşümüne
ve Oslo dışındaki Liertoppen AVM’sinin yeniden yapılandırılmasına imza atmış.
Bu arada ünlü Bik Bok markasından da sorumlu olarak atanmış.
Brynestad sisteminde birkaç projeye imza
atan Stordalen, 29 yaşına geldiğinde kendisini Realkreditt’in Gayrimenkul
Geliştirme Şirketinde çalışırken buldu. Birkaç yatırımcıyı ikna eden Stordalen
birlikte Oslo’nun hemen dışında tarihi alışveriş merkezi Steen & Strom’u
satın aldı. Yatırımcı grup yatırım bedelinin 20 milyon Norveç kronunu ilk beş
gün içinde tamamladı. AVM yeniden açıldı. Steen & Strom’un satın alınması
bu alanda müthiş bir büyümenin ilk dalgasını oluşturdu. Yeni kurulan Steen
& Strom Yatırım, üç yıldan az bir zamanda ülkenin en büyük ticari
gayrimenkul stokuna sahip oldu. Büyüme 1996 yılına kadar devam etti ve bir gün
işler ters gitmeye başladı. Yatırım şirketinin en büyük hissedarı Stein Erik
Hagen Stordalen’e CEO pozisyonundan istifa etmesini söyledi.
Steen & Strom Yatırım’dan ayrılan
Stordalen bin bir emekle büyütmüş olduğu ekibini bıraktı ve yatırımcı Christen
Sveaas ile birleşti. 1996 Ekim ayında ikili Choice Hotels’in İskandinavya
yatırımlarının yüzde 68’ini 100 milyon Norveç Kronu bedel ile satın aldı. Satın
alma sırasında grubun bütün İskandinavya’da toplam 8 oteli vardı. Hırsını ve
zamanlama becerisini iyi kullanan Stordalen Choice Hotels operasyonunun hemen
ardından, tıpkı Steen & Strom Yatırımdaki büyüme modeli gibi, İsveç’li otel
zinciri Home ve Norveç otel zinciri InterNor’u satın aldı. Choice Hotels
İskandinavya’nın hisselerini de halka açtı.
Burada
sıkı durun ve büyüme ne demekmiş, görün!
Bu satın almalardan sonraki üç yıl içinde
Stordalen adeta ‘çıldırdı’. Choice Hotels İskandinavya, ortalamada her hafta
bir otel satın aldı ve iş gücü stokuna her 10 günde bir 50 çalışan kattı.
Aralık 1997’de ortağı Sveaas o gün 77 oteli olan zincirdeki yüzde 37 hissesini
sattı. 1999 yılında Christian Ringnes ve şirketi Eiendomspspar Choice Hotels
İskandinavya’nın yüzde 35 hissesini satın aldı. Kısa bir güç savaşı yaşandı ve
hemen ardından Ringnes pes etti, Stordalen şirketteki yönetimini adeta
perçinledi.
Aynı yıl Stordalen birkaç İsvaç ve
Danimarka otellerini daha satın aldı. Bunların arasında en önemlileri,
Danimarkalı Nordisk Otel Grup, Stenungsbaden Yat Kulübü ve Stokholm Globe Hotel
idi. Milleniumun başında, 37 yaşında
olan Stordalen Norveç Kronu bazında milyarderliğe adım attı. 2012 Stordalen
için dönüm noktası oldu. Şirket o zamana kadarki en büyük otelini açtı; 500
odalı ve 40 dönüm üzerine kurulu Goteborg Clarion Post Hotel. ‘Çılgın’
Stordalen bu açılışta da yapacağını yapmış ve 10 bin Goteborg’luyu şovu ile
şalkına çevirmişti. Olağanüstü bir ışık ve havai fişek gösterisi eşliğinde, 6 metre çağındaki bir disko
topunun içinde, bateri çalarak otelin zirvesinden yere inen Stordalen bir anda
bütün Dünyanın dikkatini çekmişti.
Akıl
oyunları ve dev bir gruba dönüşme
2000 yılında Home Invest şirketini kuran
Stordalen Choice Hotels İskandinavya üzerine kayıtlı gayrimenkulleri bu şirkete
transfer etti. Şirket 2001 yılında halka açıldı ama kısa süre sonra çekildi.
Kısa bir süre sonra Choice Hotels İslandinavya İsveçli gayrimenkul şirketi
Capona’dan hisse satın aldı. 2004 yılında Stordalen’in Home Invest şirketi 19
otelini Capona’ya sattı. Varılan anlaşmaya göre Stordalen bu hamle ile
Capona’da çoğunluk hissesine sahip oldu. 2006 yılında Capona’nın adı Home
Properties olarak değişti. 2005 yılında Home İnvest bir atak yaptı ve Choice
Hotels İskandinavya’da bütün hisseleri satın aldı. Hemen ardından da Choice
Hotels İskandinavya şirketini feshetti. 2006’da Home Properties Home Capital’i
bir gayrimenkul yatırım şirketine dönüştürdü. Stockholm Kuzey Borsasına kayıt
ettirdi. 2007’de Stordalen’in Home Invest şirketi Home Capital’i devraldı ve
ardından feshetti. Hemen iki yıl sonra Stordalen aynı operasyonu Home
Properties’e de uyguladı. Bu gün Stordalen iş süreçlerini yürütmek adına sahip
olması gereken bütün dev gayrimenkul yatırımlarına tek başına sahip.
Stordalen’in Holding’i, Home Invest bu
gün aşağıdaki gruplar ile yatırım yapıyor:
Nordic Choice Hotels: Norveç, İsveç,
Danimarka ve Baltık ülkelerinde 170’in üzerinde tesisi ile İskandinavya’nın en
büyük otel zinciri. 2010 yılında şirketin 9200 çalışanı vardı. Bu yıl yaklaşık
olarak 5.1 milyar kron ciro elde etti.
Home Properties: 19 otel ile birlikte 26
tesisi var. Norveç’te bir dev ofis binası ve yeni 4 otel inşaatı var. İsveç’te
de 2 yeni proje devam ediyor.
Sanat
ve sanatçı dostu Stordalen
Serveti büyüyen Stoedalen ağırlıklı
olarak çağdaş sanata yatırım yapmaya başladı. İlk satın aldığı eser Amerikalı
ressam Ross Bleckner’in bir tablosu idi. Bu eser hala ofisinin duvarında
asılıdır. 2012 yılında bir röportajda ünlü İsveçli küratör Sune Nordgrenn
Stordalen’i Amerikalı otelci Steve Wynn’e Avrupa’nın bir mukabelesi olarak
değerlendirmişti. Bu tanımlamada, Stordalen’in en son açtığı iki oteli olan
Clarion Hotel Post in Gothenburg ve Clarion Hotel & Congress in
Trondheim’de, Çağdaş Sanat eserlerini değerlendirmek üzere 5 milyon dolar
harcamış olması gerçeğinin de büyük bir payı var elbette. Stordalen bu adımı
ile Stordalen Otelcilik Sanatını yeniden tanımlamış oldu. 2012 yılı itibarıyla
Stordalen’in kişisel Çağdaş Sanat kolleksiyonunda 30 milyon dolar tutarında
eser olduğu biliniyor.
Ve
Hırsız sahnede
Stordalen 2013 Ocak ayında Oslo
yakınlarındaki Tjuyholmen’de The Thief Otelini açtı. Bu otel tamamen çağdaş
sanatların sergilendiği bir müze gibi tasarlandı. 119 odasının hepsinde Sir
Peter Blake, Chris Gianakos ve Tony Cragg gibi ustaların elinden çıkma özgün
sanat eserleri var. Interaktif TV’lerde konuklar, belki de Dünyada bir ilk
olmak üzere, Pay TV ile Contemporary Sanat videoları izleme arasında seçim
yapabilecekler. Dev asansörlerden birisinde, Peter Stordalen’in çok sevdiği bir
sanatçı olan Julian Opie gün boyu bir animasyon sergileyecek.
Otelin Kütüphane Barı’nda insanlar Norveç
Kraliçesi Sonja tarafından yapılmış yağlı boya tablolar görebilecekler. The
Thief hemen yanındaki Astrup Fearnley Modern Sanatlar Müzesi ile bir anlaşma
imzaladı. Bu anlaşma ile The Thief otel müzenin en üst seviyedeki eserlerinin
bulunduğu kütüphaneyi de değerlendirebilecek. Anlaşma sayesinde otel müzenin
bazı eserlerini stratejik lokasyonlarında sergileyebilecek.
Stordalen, Jaume Plensa, Alex Catz ve
Franz West usta sanatçıların Dünya çapıda ün kazanmış eserlerinden oluşan bir
koleksiyona sahip. Aynı zamanda Norveçli sanatçı Edward Munch’un Andy Warhol
tarafından yorumlanmış parçaları da koleksiyonunda var.
Adamımızın
iş felsefesi beş temel ilke üzerine kurulmuş
Heyecan, enerji ve kararlılık temelinde
gelişen bir kurumsal kültür
Sosyal sorumluluk
Tüketicinin tartışmasız gücü
Kapitalizm
Farklılaşma
İşi yönetme felsefesi, ki o bunu Çilek
felsefesi olarak adlandırıyor, babasının yanında çilek sattığı yaşlardan geri
kalan anılarla zenginleşmiş. Babasına çileklerin çok da kaliteli olmadığından
bahsettiğinde, ondan aldığı basit ama harika cevap onun satıştaki rehberi
olmuş; “ Elindeki çilekleri satmaya bak. Başka çilek yok ve tek şansın onları
satmak” Bu öğütten yola çıkarak hep elindekilerden en başarılı seçenekleri
üretme konusuna odaklanmış. Bu yeteneğini geliştirmiş.
Onun bu kadar çok sevilmesine katkıda
bulunan işlerinden bir tanesi de her yıl binlerce Nordic Choice çalışanı ile
birlikte düzenlediği yıllık konferans. Bu konferanslarda düzenlenen olağanüstü
eğlenceli partiler, yarışmalar ve konserlere ek olarak Stordalen de bir konuşma
yapıyor. Çalışanları bu konuşmayı adeta bir dini ritüel gibi görüyorlar.
Stordalen’in
ödülleri
İskandinavya Yılın İşadamı -2004
Grand Travel Awards Best Scandinavian Hotel Chain – 2007 ve 2008
Çalışmak için en iyi şirket- 2007, 2008, 2009, 2010, 2011
Avrupa Otel Dizaynı Ödülü 2008
İsveç’in En güvenilir markası (Reader2s Digest) 2008
Ernst & Young- Yılın Girişimcisi 2010
Çevrecilik ödülleri
Çevre kavgacısı Stordalen
Peter Stordalen, Norveç’in cesur bir çevrecisi olarak, bu alanda adını
ilk kez Norveç STK’sı Bellona’yı Rusya Kuzey Donanması tarafından tutuklanan
uzmanı Alexander Nikitin’in serbest bırakılması için verdiği kavgada
destekleyerek duyurdu. Artık başarılı ve zengin bir işadamı olmasına rağmen,
2002’de İngiltere Nükleer Araştırma Santrali Sellafield’e fiilen girerek ve
kendisini dokuz saat boyunca santralin köprüsüne zincirle bağlayarak mücadeleye
fiilen katılmaktan çekinmedi. Bu zincirleme ile İngiltere’nin denizde yaptığı
technetium elementi boşaltımını protesto etti. 2007’de Oslo fiyordlarına
zehirli madde boşaltan bir fabrikayı protesto etmek için Malmiyakalven’de yasak
bölgeye girdi ve tutuklandı.
Peter eşi Gunhild ile birlikte bir Filantropi Vakfı kurdu ve her ikisi
de bu vakıf için yoğun olarak çalışıyor. Stordalen vakfı ağırlıklı olarak iklim
değişikliklerine karşı projeler üzerinde çalışıyor.
Yağmur Ormanları Destekleme Fonu: 2010 yılında, Nordic Choice ve
Norveç Rainforest Destekleme Kuruluşu ile birlikte 51.300 hektar alan
ağaçlandırıldı.
Teknolojik Gelişme: Stordalen Vakfı kar amacı gütmeyen bir çevreci
organizasyon olan Zero’yu destekliyor. 2011 yılındaki yıllık Zero konferansında
kişisel katkıları ile Arnold Schwarzeneger2i baş konuşması olarak getirdiler.
Yenilenebilir Enerji: Stordalen 2009 yılında ECOHZ isimli bağımsız
yenilenebilir enerji tedarikçisi şirketin yüzde 67 hissesini Guarantiees of
Origin ile birlikte satın aldı. Bu gün ECOHZ yıllık ortalama yüzde 10 büyüme
hızı ile Pazar lideri.
Küresel İklim Anlaşmaları: Stordalen Vakfı Avrupa İklim Fonunu
destekliyor. Eşi Gunhild ECC’nin yönetim komitesinde gönüllü olarak çalışıyor.
2012’de Stordalen’ler Al Gore’un Kutuplardaki İklim Gerçekleri Projesi sunumuna
katıldılar.
Küresel İklim Anlaşmaları: Stordalen Vakfı Avrupa İklim Fonunu
destekliyor. Eşi Gunhild ECC’nin yönetim komitesinde gönüllü olarak çalışıyor.
2012’de Stordalen’ler Al Gore’un Kutuplardaki İklim Gerçekleri Projesi sunumuna
katıldılar.
Tüketici Davranışı: Stordalen’ler 2011’de GreeNudge isimli
organizasyonu kurdular. Amaçları küresel iklim değişikliklerinin insanların
davranışlarına ve iletişime olan etkileiri üzerine çalışmalar yapmaktı. Bu
çalışmaların sonuç raporları ile Dünyanın karar vericilerine etkili iklim
koruma politikaları oluşturmalarında bilgi sağlamak istediler.
Kişisel
Yaşam
Peter Stordalen daha önce de belirttiğim
gibi, Gunhild Anker Stordalen ile evli. Peter ilginç evlilik teklifini Aspen
Dağı’nın zirvesinde yapmış.12 Haziran 2010’da 5 milyon dolarlık bir düğün
töreni ile Fas’ta evlenmişler. Bu düğün
İsveç Prensesi’nin düğününü masraf olarak geride bırakmış. Davetliler için bir
uçak kiralanmış ve Dünyanın en önde gelen lüks tesislerinden oan La Mamounia
Otelinin bütün odaları kapatılmış.
Norveç’in finans ve sanat dünyasından 240 ünlüsünün önünde yapılan nikah
törenine Bob Geldoff’ da katılmış. Çift
Norveç medyası tarafından ülkenin Bill ve Melinda Gates’i olarak gösteriliyor.
22 Temmuz 2011tarihinde gerçekleşen Utoya
katliamının ardından Stordalen Norveç Çalışan Genç İşçiler Birliği’ne kampın
yeniden inşa edilmesi için 5 milyon Norveç kronu bağışta bulundu.
Adamımız Peter aynı zamanda güçlü bir
sportif figür. 24 yaşında Ironman yarışını tamamlayacak kadar da inatçı. İyi bir atlet olma yaşını geride bırakmış
olsa da, Stordalen hala sağlam ve fit. 2007 yılında, sanatçı Princein bir
konserinde uzun bir jimnastik gösterisi yapabilecek kadar da güçlü. Şirketinde
her spor alanında takımlar oluşturulmasını ve turnuvaları da destekliyor
İşte size çok farklı bir yatırımcı
profili ve onun ilham ve cesaret veren hayat hikayesi.
Dedim ya.
Otelci olma, Efsane ol!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder